Het kabinet heeft op vrijdag 15 mei de Ontwerp-Luchtvaartnota gepresenteerd. Hierin zijn kaders vastgesteld voor de toekomstige ontwikkeling van de luchtvaart in Nederland. De nieuwe koers is gericht op een veilige luchtvaart met een sterk netwerk van internationale verbindingen, minder overlast voor mensen en minder impact op het milieu. Het belangrijkste aanknopingspunt voor RHIA is één van de uitgangspunten van deze nota: “Innovatie is de sleutel tot succes”.
Regionale luchthavens als toegevoegde waarde voor de regionale economie
Volgens het kabinet moeten de regionale luchthavens zoals Rotterdam The Hague Airport zich richten op vluchten en activiteiten die van waarde zijn voor de regionale economie en inspelen op de specifieke behoeften van de reizigers in de betreffende regio. Daarnaast ziet het kabinet een belangrijke rol weggelegd voor het faciliteren van nieuwe initiatieven op het gebied van elektrificatie en drones toepassingen.
Forse uitdaging voor de sector om te innoveren
De belangrijkste boodschap die het kabinet afgeeft is dat de luchtvaart schoner, stiller en zuiniger moet worden. De nadelen van vliegen worden steeds duidelijker en het maatschappelijke debat kantelt. De uitstoot van CO2, (ultra)fijnstof, stikstof en geluidsoverlast is tot nu toe blijven stijgen door de groei van de luchtvaart in de afgelopen jaren. Nieuwe, schone technieken kunnen dat tempo op dit moment niet bijhouden. Het draagvlak voor de luchtvaart neemt hierdoor af in de samenleving.
De overgang van fossiele energie naar duurzame brandstoffen en naar vliegtuigaandrijving zonder emissies (elektrisch) biedt perspectief voor de luchtvaart. Duurzame brandstoffen worden al gebruikt en prototypes vliegen elektrisch op korte afstanden. De ontwikkeling van drones belooft snel en precies vervoer van vracht en personen. Het verticaal stijgen en landen van vliegtuigen kan een deel van de huidige nadelen van vliegen (concentratie van geluid) wegnemen.
Om het maatschappelijk draagvlak te behouden is er volgens het kabinet innovatie nodig op vier terreinen:
- Navigatie- en communicatietechnologie
- Efficiëntere en stillere motoren en vliegtuigen
- Duurzame brandstoffen
- Elektrisch en hybride vliegen
Synthetische kerosine belangrijke factor om groei van de luchtvaart te faciliteren
Met duurzame brandstoffen kan de uitstoot van de luchtvaart sterk afnemen. Dit kan al op korte termijn een bijdrage kan leveren aan de klimaatdoelen. Het kabinet wil de productiecapaciteit vergroten voor biobrandstoffen en de ontwikkeling van synthetische brandstoffen stimuleren. Dit versterkt ook de positie van Nederland als productielocatie van brandstoffen en als distributiecentrum voor Europa.
Met deze boodschap is nogmaals de urgentie vanuit het kabinet aangegeven dat de demoplant voor synthetische kerosine één van de cruciale stappen is op weg naar de luchtvaart van de toekomst. Voor RHIA is hierin een belangrijke rol weggelegd om de demoplant op RTHA te realiseren in de komende jaren, en daarnaast via de Regionale Taskforce Synthetische Brandstoffen te zorgen voor tijdige opschaling van de productiecapaciteit.
Een te verzilveren kans in bijzondere tijden
Het grootste deel van de Luchtvaartnota is geschreven in het tijdperk voor corona. De situatie is op dit moment drastisch veranderd, zeker voor RTHA. Er is nagenoeg geen vraag meer naar vluchten. Op wereldschaal wordt de reset-knop ingedrukt. Het is tijd om fundamentele vragen te stellen over het systeem waarin we ons bevinden. Hoe houdbaar is het systeem dat we hadden? Zijn er straks nog wel vluchten binnen Europa, en zo ja, op welke manier ziet de luchtvaart van de toekomst eruit?
Eén van de belangrijkste drijvers voor innovatie is het stellen van scherpe doelstellingen en deze te borgen in (inter)nationale wet- en regelgeving. RHIA ziet daarom de geformuleerde doelstellingen, die mogelijk nog verder zijn aan te scherpen, als een kans om doelstellingen niet alleen te formuleren, maar ook over te gaan tot actie.
Ontwikkel proeftuinen om te laten zien dat het anders kan
Om over te gaan tot actie zijn proeftuinen voor innovaties noodzakelijk. RHIA is een proeftuin van de Royal Schiphol Group om innovaties te testen, valideren en op te schalen. Daarmee dragen we bij aan het klimaatneutraal maken van de grondoperaties van luchthavens in 2030 en het halveren van de CO2-uitstoot van de luchtvaart in 2050.
Met de programma’s Next Aviation en Next Connection laat RHIA zien dat het anders kan. Het versnellen van innovatie en het daadwerkelijk realiseren van een duurzame luchtvaartsector zijn essentieel voor onze post corona samenleving, waarin gezondheid en mondiale connectiviteit voor onze open economie voorop staan. De terugkeer van de luchtvaart naar het pre-corona niveau kan én mag niet gepaard zijn zonder dit uit het oog te verliezen. Als we juist nu inzetten op een unieke kans om via een proeftuin te innoveren is er toekomst voor de luchtvaartsector die van waarde is voor mens en maatschappij.
Wij nodigen onze partners uit om gezamenlijk met ons een reactie te formuleren en deze in te dienen als zienswijze op de Ontwerp-Luchtvaartnota. Neem hiervoor contact op met Bart Steman.
Lees hier de volledige Luchtvaartnota.
