Wachten op een Tesla-momentje in de luchtvaart

InnovationQuarter werkt als regionale ontwikkelingsmaatschappij aan het versterken van de economie in Zuid-Holland. Zuid-Holland neemt een bijzondere plaats in binnen het Nederlandse luchtvaartcluster. De complete keten van academische onderzoeks- en kennistoepassingen, toeleveranciers en eindgebruikers is aanwezig in de regio. Rinke Zonneveld (directeur) en Bert Klarus (senior business developer) vertellen waarom zij blij zijn met RHIA als partner en over de toekomst van een sector die het nu zwaar te verduren krijgt.

Bert Klarus: ‘Er zijn in deze regio meer dan 60 bedrijven actief in de luchtvaart – van fabricage van vliegtuigonderdelen, onderhoud tot aan ontwerpen en ontwikkelen van luchthavens en luchtvaartgebouwen overal ter wereld. InnovationQuarter is al een tijdje bezig om de luchtvaartsector goed op de kaart te krijgen. Onder andere door met partners de Aero-space Agenda op te zetten. Toen later het initiatief Rotterdam The Hague Innovation Airport op popte, waren wij heel blij. Dat gaf ons de mogelijkheid aan te haken en een aantal van onze ambities vorm te gaan geven. Zo ontstond in samenwerking met RHIA en de TU Delft het Airport Technology Lab waarin bedrijven de kans krijgen nieuwe digitale toepassingen voor de luchtvaart te testen in een echte luchthavensituatie.’

Bouwen aan de RHIA community
Rinke Zonneveld: ‘InnovationQuarter helpt de juiste partijen samen te brengen om innovaties te versnellen. Voor de luchtvaart doen we dat samen met RHIA. Je merkt dat zodra zoiets vorm krijgt, zoals het Airport Technology Lab dat nu echt van start gaat, het makkelijker is bedrijven geïnteresseerd te krijgen en aan te geven wat ze samen met RHIA zouden kunnen doen. Zo bouwen we met elkaar aan die RHIA community.’

Bert: ‘De focus van RHIA op verduurzaming van de luchtvaart heeft ons geholpen om zelf beter te gaan nadenken over de rol die wij daarin kunnen vervullen. Tot de komst van RHIA hadden wij daar nog te weinig aandacht aan besteed.  Nu zijn we onder andere betrokken bij de ontwikkeling van synthetic fuel en we denken met RHIA en andere partners na over projecten die gaan over het verduurzamen van het vliegtuig zelf. Een voorbeeld is het Smart Rotor project, ontwikkelen van een propeller voor elektrische vliegtuigen die niet alleen heel erg stil is maar ook veel efficiënter. Voor dit project hebben we recent een EFRO-aanvraag ingediend bij de Europese Unie.’

Naast ‘business-development’ heeft InnovationQuarter ook een investeringspoot. Gaat InnovationQuarter ook financieel investeren in RHIA? Rinke: ‘Met de gemeente Rotterdam zijn we in gesprek over een energietransitiefonds. Dan is er wellicht een mogelijkheid als er een positieve businesscase ligt om te investeren. Dat is nog afwachten.’

Energietransitie
Bert: ‘Bij de energietransitie voor de luchtvaart denk je aan de ontwikkeling van duurzame brandstof voor vliegtuigen en elektrificatie. Maar het betekent ook dat je als luchthaven daar op voorbereid moet zijn qua voorzieningen en infrastructuur; er moeten laadpalen zijn voor vliegtuigen, je moet als luchthaven opgeladen batterijen kunnen leveren of waterstof. Voor transport over kortere afstanden met een beperkt aantal passagiers – 1.000 km en 50 tot 75 passagiers – kan elektrisch vliegen in tien tot vijftien jaar geïmplementeerd worden. Dat helpt het reduceren van CO2 emissies en het biedt economische kansen voor deze regio’. Rinke: ‘Er is hier heel veel kennis en kunde aanwezig zowel bij het MKB, de industrie als bij de kennisinstellingen zoals de TU Delft. De verbinding die RHIA kan bieden naar bijvoorbeeld de maakindustrie op Ypenburg willen we graag nog steviger neerzetten. Zodat ook de regionale bestuurders zien dat wat op RTHA gebeurd niet alleen belangrijk is voor Rotterdam maar voor de hele regio.’

In de doelstellingen van RHIA zie je de transitiepaden van de Roadmap Next Economy samenkomen. Het gaat over digitalisering, over de energietransitie maar ook over next education’, aldus Bert. ‘Ik hoop dat we als toevoeging aan de learning airport het met elkaar voor elkaar krijgen dat er weer een luchtvaartschool zich in deze regio vestigt. Er is behoefte aan goed technisch personeel. De Aircraft Maintenance & Training School bij Woensdrecht wil uitbreiden. Het zou fantastisch zijn als dat op RTHA kan. Het contact met RHIA is al gelegd.’

Doorbijten
Zijn er straks dan wel genoeg vliegtuigen om onderhoud aan te plegen gezien de huidige crisis? En is er nog wel genoeg geld voor verduurzaming? Rinke: ‘De crisis in de burgerluchtvaart zal zijn weerslag hebben, ook op financiële stromen richting Schiphol en RTHA. Tegelijkertijd bevatten de reddingspakketten voor de luchtvaartmaatschappijen waarschijnlijk randvoorwaarden die tot versnelde verduurzaming moet leiden. Dat is positief. Op korte termijn is het doorbijten om het commitment van alle partijen te houden. Op iets langere termijn verwacht ik juist meer behoefte aan innovatie en samenwerking’. Bert: ‘Grotere spelers zoals Airbus die nu keihard geraakt worden door de crisis, zullen worden uitgedaagd door kleinere spelers zoals een Zeroavia. Maar het is nog even wachten op een Tesla-momentje in de luchtvaart.’